نگاهی به زندگانی مرحوم دکتر ندیم؛ اولین رئیس انجمن علمی اپیدمیولوژیست های ایران
| تاریخ ارسال: 1403/10/8 |
نگاهی به زندگانی مرحوم استاد ندیم؛ اولین رئیس انجمن علمی اپیدمیولوژیست های ایران
مرحوم استاد دکتر ابوالحسن ندیم، از پیشگامان برجسته حوزه بهداشت و اپیدمیولوژی، با سابقهای طولانی و درخشان در این عرصه، به ویژه در زمینه اپیدمیولوژی بیماریهای عفونی و گرمسیری شناخته میشود. ایشان در ۲۰ دیماه ۱۳۰۷ در تهران به دنیا آمد و در سال های ۱۳۲۶ تا ۱۳۳۴ دانشجوی پزشکی دانشگاه تهران بود و پس از دانش آموختگی، از سال ۱۳۳۴ به طور رسمی فعالیت های خود را در حوزه بهداشت عمومی آغاز نمود. ایشان در سالهای ۳۸-۱۳۳۵ دورهی دستیاری و تخصصی انگلشناسی را در دانشگاه تهران گذراند. و با گذراندن دوره های تخصصی، از سال ۱۳۴۵ دانشیار اپیدمیولوژی دانشکده بهداشت دانشگاه تهران شد. در سال ۱۳۴۸ به رتبهی استادی اپیدمیولوژی نائل آمد. ایشان در سال ۱۳۴۹ برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در سال ۱۳۵۵ موفق به کسب تخصص اپیدمیولوژی شد. در سالهای ۶۲-۱۳۶۱ بهعنوان استاد انگلشناسی در بیمارستان شریعتی خدمت کرد و همزمان سومین تخصص خود را در رشتهی علوم آزمایشگاهی کسب نمود. یکی از عمدهترین زمینههای تحقیقاتی دکتر ندیم، تحقیقات میدانی در زمینه بیماریهایی مانند لیشمانیوز، مالاریا، تب خونریزی دهنده کریمه کنگو و بروسلوز بوده است. ایشان با همکاری محققان داخلی و حمایت های سازمان بهداشت جهانی به شناسایی ناقلین، مخازن و روشهای انتقال بیماری ها همت گماشت. دکتر ندیم در سالهای ۳۸-۱۳۳۵ مسؤول ایستگاه تحقیقات پزشکی سبزوار شد، در سال ۱۳۴۲ ایستگاه تحقیقات اصفهان را راهاندازی کرد و مسؤول تحقیقات اپیدمیولوژی آن شد. ایشان در سال ۱۳۸۰ ایستگاهی تحقیقاتی را برای مطالعه لیشمانیوز احشایی در مشکینشهر اردبیل راه اندازی نمود. دکتر ندیم در سال ۱۳۳۸ رییس گروه انگلشناسی دانشگاه تهران شد. مرحوم دکتر ندیم ریاست گروه انگلشناسی دانشگاه تهران، ریاست دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی دانشگاه تهران، دبیری بوردهای تخصصی پزشکی اجتماعی و اپیدمیولوژی در زمانهای راهاندازی، ریاست انجمن علمی اپیدمیولوژیستهای ایران، و سردبیری مجله تخصصی اپیدمیولوژی ایران را نیز در کارنامه علمی و اجرایی خود دارد. همچنین ایشان در قالب مشاور منطقهای سازمان جهانی بهداشت در زمینههای بیماریهای گرمسیری بارها به کشورهایی نظیر افغانستان، سودان، برزیل، و پاکستان اعزام شد و تاثیر زیادی در پیشرفت این حوزهها در سطح بینالملل داشته است. دکتر ندیم پایهگذار دوره دکترای تخصصی اپیدمیولوژی در ایران می باشد. مرحومدکتر ندیم علاوه بر تحقیقات علمی، در تألیف کتابها و مقالات علمی نیز سهم بزرگی داشتهاند. کتاب "لیشمانیا و لیشمانیوزها" در سال ۱۳۸۸ به عنوان بهترین کتاب سال شناخته شد. این استاد فرزانهدر طول دوران حرفهای خود، جوایز و افتخارات بسیاری کسب کردند، که از آن جمله می توان به نشان «سپاس» در سال ۱۳۵۴ و جوایز علمی منتخب فرهنگستان علوم پزشکی در سالهای ۱۳۷۹ و ۱۳۸۷ اشاره کرد. دکتر ندیم همواره به اهمیت نزدیک شدن به مسائل بهداشتی از دیدگاه میدانی تأکید داشت و معتقد بود که اپیدمیولوژیستها و افرادی که در حوزه بهداشت عمومی فعالیت می نمایند، باید بهطور مستقیم با مردم تعامل داشته باشند و تنها به تحلیلهای آماری و نوشتن طرحهای پژوهشی، بدون حضور در میدان، محدود نشوند. دکتر ندیم بر این باور بود که بهداشت مربوط به «مردم» است و مردم در سطح جامعه پراکنده هستند؛ و بنابراین یک متخصص بهداشت باید به داخل جامعه برود. جامعه علمی اپیدمیولوژیست ایران و متخصصان حوزه بهداشت، همواره یاد استاد ندیم را به عنوان پدر علم اپیدمیولوژی نوین گرامی خواهند داشت.